کسب‌وکارهای کوچک، نوپا و زود بازده (که عموماً کمتر از 20 تا 30 پرسنل دارند)، بیشترین سهم از تعداد سازمان‌ها و موسسات کشور را تشکیل می‌دهند و قطعاً یکی از دغدغه‌های مشترک همه آنها ایجاد بستر شبکه قابل اطمینان و همگام با تغییرات فناوری است تا با استفاده مطلوب از فناوری اطلاعات، به رشد و توسعه کسب‌وکار خود کمک کنند. زیرساخت اصلی برای به کارگیری فناوری اطلاعات به صورت استاندارد در هر کسب‌وکار، ایجاد شبکه کامپیوتری و در راس آن تهیه دستگاه سرور است. اما سوال اول این دسته از مخاطبان این است که سرور چیست، و سوال اساسی بعدی، یافتن و انتخاب سرور مناسب و اطلاع از هزینه‌های تهیه آن است.
سرورهای مبتدی یا Entery Level بهترین گزینه برای تامین نیازهای این گروه از مخاطبان هستند. این سرورها از نظر ساختار شباهت بسیار زیادی به یک کامپیوتر شخصی سطح متوسط دارند اما تفاوت‌های کلیدی در آنها وجود دارد که در این مقاله به بررسی آنها می‌پردازیم.
کامپیوترهای شخصی برای استفاده یک کاربر به منظور اجرای نرم افزارهایی مثل Word و Excel، کنترل پست الکترونیک و نمایش صفحات وب و … از طریق یک سیستم عامل معمولی طراحی شده‌اند اما یک سرور با استفاده از یک سیستم‌عامل مخصوص برای پشتیبانی از تعداد زیادی کاربر و اجرای نرم افزارهای چندین کاربره نظیر سیستم ایمیل سازمانی، نرم افزار پیام رسان داخلی، پرینت سرور، تقویم مشترک، نرم افزارهای مبتنی بر پایگاه داده، نرم افزار اتوماسیون اداری، نرم افزار برنامه‌ریزی منابع سازمانی، نرم افزار مالی و حسابداری و نرم افزار CRM و در نهایت به اشتراک‌گذاری کلیه اسناد، تصاویر و فایل‌های مهم دیگر طراحی شده است.
با این حال وقتی پای هزینه به میان می‌آید شرایط به طور کلی تغییر می‌کند. کلمه سرور اغلب تداعی کننده هزینه‌های بالا برای اغلب صاحبین این کسب‌وکارهاست. این تصور که همه سرورها قیمت‌های گزافی دارند، بسیاری از این افراد را به سوی استفاده از کالای جایگزین یعنی خرید و مونتاژ کامپیوتر شخصی به جای سرور هدایت می‌کند اما در حقیقت شرکت‌های تولیدکننده سرور برای این دسته از مشتریان، محصولاتی با قیمت‌های بسیار مناسب طراحی و تولید کرده‌اند. به طور مثال سرورهای اچ پی از سری ML10، ML30، ML310e، DL120،DL20 با قیمت‌های بسیار مناسب و در حد یک لپ تاپ یا یک کامپیوتر مونتاژ داخلی عرضه می‌شوند.
همانطور که ملاحظه کردید، می‌توان با هزینه‌ای حتی کمتر از یک کامپیوتر مونتاژی، یک سرور اچ پی با امکاناتی بسیار بیشتر و مطمئن‌تر تهیه نمود که به برخی از آنها در ادامه اشاره می‌کنیم:
1- طراحی مخصوص کار مداوم
بر خلاف کامپیوترهای شخصی، سرورها به گونه‌ای طراحی شده‌اند تا برای مدت زمان‌های طولانی و بدون وقفه کار کنند (مثلاً یک سال مداوم بدون خاموشی) به همین دلیل قطعات استفاده شده در آنها نیز با کیفیت‌تر و مقاوم‌تر هستند. همچنین سیستم خنک‌کننده مناسب‌تری نیز برای آنها تدارک دیده شده است در نتیجه این محصولات با مشکل حرارت زیاد (البته شرایط محیطی استاندارد) مواجه نیستند. در نتیجه احتمال از کار افتادن آنها و ایجاد وقفه در روند کسب‌وکار شما کمتر است.
2- سازگاری قطعات داخلی با یکدیگر
یکی از نقاط قوت سرورها نسبت به کامپیوترهای مونتاژی، هماهنگی و سازگاری قطعات داخل آنها با یکدیگر است. سازندگان سرور برای هر قطعه تست‌های کنترل کیفی سختگیرانه‌ای متناسب با وظایفی که سرور برای آن طراحی شده است در نظر می‌گیرند و از سازگاری تمامی قطعات با یکدیگر اطمینان می‌یابند. اما این شرایط در خصوص قطعات مختلف از سازنده‌های مختلف، که در یک کیس مونتاژ می‌شوند وجود ندارد. گاهی ممکن است یک مادربورد و کارت گرافیک حتی از یک سازنده مشترک نیز با یکدیگر سازگار نباشند.
3- پردازنده‌های مخصوص
پردازنده‌های سرور (عموماً سری زئون) با مدل‌های مخصوص کامپیوترهای معمولی متفاوت هستند. این پردازنده‌ها نسبت به پردازنده دسکتاپِ هم‌رده، از حافظه کش بالاتری برخوردارند که این ویژگی باعث افزایش سرعت پردازش و عملکرد پردازنده می‌شود.
4- رم‌های مخصوص
سرورها دارای حافظه و رم‌های بسیار سریعی هستند که اثرگذاری بالایی در کارآیی سرور دارند. تا زمانی که سرورها به طور همزمان در حال اجرای وظایف مختلفی هستند، رم سریع و system bus سریع، عواملی حیاتی در حفظ عملکرد بدون تاخیر سیستم هستند. رم‌های “ECC” یا “Error Correcting” به معنای “تصحیح خطا” مخصوص سرورها هستند. این قابلیت به محافظت از ذخیره‌سازی صحیح اطلاعات در رم حین پردازش کمک می‌کند. با اینکه قیمت این رم‌ها کمی بیشتر از رم‌های معمولی است اما در سیستم‌های سرور یک نیاز اصلی هستند.
5- کارت شبکه قدرتمند
وظیفه اتصال سرورها به شبکه توسط یک یا چند درگاه رابط انجام می‌شود. این درگاه‌ها با کارت شبکه‌های موجود در کامپیوترهای شخصی عملکرد متفاوتی دارند. آنها وظیفه انتقال سریع‌تر اطلاعات به شبکه به منظور آزادسازی سی پی یو برای انجام پردازش حجم بیشتری از داده‌ها را بر عهده دارند. نتیجه نهایی این است که آنها می‌توانند تحت بار کاری زیاد، اطلاعات بیشتری را نسبت به کارت شبکه‌های معمولی انتقال دهند که به معنای دارا بودن سرعت بیشتر و عملکرد بهتر در شبکه خواهد بود. در مدل‌های جدید سرورها حداقل دو رابط یک گیگابیت در ثانیه تعبیه شده است که امکان پیوند مجازی آنها به منظور دستیابی به پهنای باند بیشتر نیز وجود دارد در حالی که مادربوردهای معمولی دارای یک درگاه شبکه هستند که آن هم برای نقل و انتقال محدود اطلاعات طراحی شده نه پشتیبانی از عملیات چندین کاربر.
6- قابلیت اتصال Hot یا Hot Plug
یکی از مزایای خاص سرورها، امکان نصب یا جداسازی قطعاتی مثل هارد یا منبع تغذیه هنگام روشن بودن سرور است. این قابلیت کمک می کند تا بدون ایجاد وقفه در عملکرد شبکه امکان انجام تغییرات مورد نظر در سرور میسر گردد. (البته باید توجه داشت که ممکن است این قابلیت در برخی مدل‌های سرورها به طور پیش‌فرض در نظر گرفته نشده باشد.)
7- قابلیت Raid
یکی از اصلی‌ترین تفاوت‌های سخت‌افزاری بین سرورها و کامپیوترهای شخصی ساختار هاردهاست. برخلاف کامپیوترهای شخصی سرورها دارای چندین هارد هستند اما این هاردها به گونه‌ای تنظیم می‌شوند که به عنوان یک هارد دیده شوند. به این حالت “RAID” یا “Redundant Array of Inexpensive Disks” گفته می شود. این قابلیت برای محافظت از سرورها در برابر خرابی یکی از هاردها که اطلاعات مهم کسب‌وکار شما را در معرض خطر قرار می‌دهد، استفاده می‌شود. اگر یک هارد در آرایش یک Raid از کار بیفتد، به معنی از بین رفتن اطلاعات داخل آن هارد نیست زیرا دیگر هاردهای موجود در آن RAID کماکان حاوی اطلاعات خواهند بود. سطوح مختلفی از RAID وجود دارد اما برای سرورهای مبتدی استفاده از RAIDهای یک و پنج (RAID 1 و RAID 5) رایج‌تر است.
8- قابلیت مدیریت داخلی
سرورها از یک موتور کنترل داخلی برای اخطار به مدیر شبکه در شرایط بروز اشکال و برقراری دسترسی از راه دور به سرور بهره می‌برند. این موتور در سرورهای اچ پی “HPE iLO” یا “HPE Integrated light out” نام دارد. موتور iLO مجموعه‌ای کامل از قابلیت‌های مدیریتی تعبیه شده در سرور است که کلیه مراحل چرخه عمر سرور را پشتیبانی می‌کند: از نصب و استقرار اولیه و مدیریت مستمر، تا سیستم هشدار و دسترسی از راه دور. این سیستم در کلیه سرورهای نسل 8، سرورهای نسل 9 و سرورهای نسل 10، به صورت پیش‌فرض تعبیه شده است. برخی از امکانات این سیستم به شرح زیر است:
امکان مانیتورینگ سلامت داخلی دستگاه و قابلیت هشدار هنگام بروز خطا بدون نیاز به وجود سیستم‌عامل. کافیست یک کابل برق به دستگاه و یک کابل شبکه به درگاه iLO دستگاه متصل باشد تا تا بعد از انجام تنظیمات iLO، بتوان از راه دور به دستگاه دسترسی داشت، آنرا خاموش و روشن کرد و حتی سیستم‌عامل آن را نصب یا تعویض نمود.
به منظور افزایش پایداری سیستم و کاهش زمان وقفه در کار آن، سیستم کنترل سلامت دستگاه همواره فعال بوده و به طور مداوم بر سیستم نظارت کرده و هشدارهای لازم در خصوص سلامت دستگاه را اعلام می‌کند، تمامی تنظیمات و تغییرات دستگاه را ثبت و در تاریخچه دستگاه نگهداری می‌کند (لاگ‌های iLO) و این امکان را به کاربر می‌دهد تا از آن خروجی گرفته و در اختیار شرکت پشتیبانی‌دهنده قرار دهد.
امکان تنظیم و آماده به کار نمودن یک سرور بدون نیاز به هیچ سی دی و رسانه مجزای دیگر. (یعنی به سی دی Smart Start و به‌روزرسانی Firmware احتیاجی نخواهد بود.)
قابلیت دسترسی، توسعه و مدیریت سرور از طریق موبایل و تلفن هوشمند در هر زمان و مکان.
نتیجه گیری
همانطور که قبلاً اشاره شد، خبر خوب اینست که امروزه قیمت سرورهای مبتدی با اینکه امکانات بسیار بیشتری را در اختیار کاربر قرار می‌دهند با کامپیوترهای مونتاژی سطح متوسط برابری می‌کند و می‌تواند یک بستر استاندارد و قابل اطمینان برای کسب‌وکار صاحب خود پدید آورد. لذا با یک نگاه منطقی، سرورهای سطح مبتدی اچ پی به طور حتم انتخاب اصلی دارندگان کسب‌وکارهای کوچک و یا شعبات و فروشگاه‌های یک شرکت بزرگ خواهد بود.