زمانی که تصمیم می‌گیرید یک زیرساخت ابری را انتخاب کنید، اگر یک فرد تازه‌کار باشید تنها به هزینه‌ها نگاه می‌کنید، اما بسیاری از شرکت‌ها پیش از عقد قرارداد ابتدا نیازهای مختلف کسب‌وکار خود را مورد بررسی قرار می‌دهند. ما در این مقاله وضعیت سه سرویس‌دهنده بزرگ خدمات ابری یعنی مایکروسافت، گوگل و آمازون را موردبررسی قرار خواهیم داد.
بررسی وضعیت این سه شرکت در ارتباط با خدمات ابری از آن جهت حائز اهمیت است که به شما (خریدار ایرانی که تصمیم می‌گیرید از شرکت‌های داخلی سرویس‌های مشابهی را خریداری کنید)، دید روشنی از نحوه سرویس‌دهی و تعهداتی را که شرکت باید به آن پایبند باشد، ارائه می‌کند. در ادامه با تحلیل درست بازار می‌توانید سرویس‌هایی را متناسب با نیازهای کاربر ایرانی ارائه کرده و از سرمایه‌گذاری روی سرویس‌هایی که شاید درصد کمی از مشتریان به آن‌ها نیاز داشته باشند، اجتناب کنید.
محاسبات ابری خود به تنهایی باعث شده تا روش به‌کارگیری فناوری از سوی شرکت‌ها و کاربران دستخوش تغییرات اساسی شوند. اکنون هر کاربری می‌تواند سایت خود را روی فضای ابری میزبانی کرده، مدیریت فایل‌ها را خود برعهده‌گرفته و کارهایی را انجام دهد که پیش از این انجام برخی از آن‌ها برای کاربران عادی دور از انتظار بود. در همین حال، کسب‌وکارهای بزرگ نیز به‌خوبی می‌توانند از فرصت‌هایی که محاسبات ابری در اختیار آن‌ها قرار می‌دهند، استفاده کنند. نکته‌ای که در ارتباط با خدمات ابری باید به آن دقت کنید این است که خدمات ابری بر مبنای چند محصول یا سرویس از پیش تعیین‌شده ایجاد می‌شوند. سرویس‌هایی که در اصطلاح رایج به آن‌ها راه‌حل (Solution) گفته می‌شود. این راه‌حل‌ها زمانی به کار می‌آیند که قادر باشند یک مشکل را با قابلیت اطمینان بالا و بهبود بهره‌وری حل کنند.
چرا خدمات ابری برای کسب‌وکارهای کوچک و بزرگ حائز اهمیت است؟
پیش از آن‌که به بررسی وضعیت بازار ارائه خدمات ابری متعلق به سه شرکت یادشده بپردازیم، مهم است به واکاوی این موضوع بپردازیم که چرا پردازش ابری امروزه به یک نیاز حیاتی تبدیل‌شده است. پردازش ابری شرکت‌ها را بی‌نیاز از پیاده‌سازی زیرساختهای خاص می‌کند. این رویکرد به‌اندازه‌ای مفید و راهگشا بوده که حتی شرکت‌های بزرگی همچون LiveEdu، نت‌فلیکس و اسپاتیفای به محاسبات ابری اعتماد کردند و زیرساختهای خود را با بهره‌گیری از بهترین قابلیت‌های سرویس‌های ابری پایه‌ریزی کرده‌اند. در نتیجه، شرکت‌های یاد شده هیچ‌گونه دغدغه‌ای از بابت مسائل و مشکلات فنی نخواهند داشت. مزیت مهم دیگری که سرویس‌های ابری برای این شرکت‌ها به ارمغان آورده‌اند، عدم نگرانی از بابت تغییر ساختار خدمات‌رسانی است. این سیاست راهبردی فرصتی ناب در اختیار این شرکت‌ها قرار داده تا فقط روی فعالیت‌های اصلی کسب‌وکار خود که در آن جزء بهترین‌ها هستند، متمرکز شوند. همین نکته در ارتباط با کسب‌وکارهای کوچک نیز صدق می‌کند. آن‌ها می‌توانند به‌جای آن‌که خود را درگیر مسائل مربوط به زیرساخت و مشکلات فنی کنند تنها روی توسعه محصول و عملیاتی کردن محصول خود متمرکز شوند.
زیرساخت ابری گوگل GCP (سرنام Google Cloud Platform)
GCP کار خود را در 6 اکتبر سال 2011 میلادی آغاز کرد. تنها با گذشت هفت سال از فعالیت این زیرساخت، گوگل موفق شد به دستاوردهای بزرگی در این زمینه نائل شود و بخش قابل‌توجهی از بازار خدمات ابری را از آن خود کند. گوگل این موفقیت را مدیون سرویس‌هایی همچون یوتیوب و سرویس‌های مرتبط با جی‌میل است که باعث شدند کاربران زیادی جذب زیرساخت ابری این شرکت شوند. بدون اغراق باید بگوییم گوگل با ورود به بازار زیرساختهای ابری به‌خوبی توانست نیازهای مشتریان تجاری را درک کرده و به آن‌ها پاسخ دهد. به‌طوری‌که به هر کاربری اجازه داد تا بتواند سرویس‌های آنلاین خود را روی فضای ابری میزبانی کند. مدیریت GCP با خود شرکت گوگل است.
خدمات تحت وب آمازون AWS (سرنام Amazon Web Services)
زیرساخت ارائه‌شده از سوی آمازون نزدیک به 12 سال قدمت دارد. زیرساخت خدمات تحت وب آمازون در مقایسه با سایر رقبا جزء قدیمی‌های بازار کلاود به شمار می‌رود. همان‌گونه که در مقاله سرویس‌های آمازون به آن اشاره داشتیم، امروزه، شرکت‌های متعدی از خدمات ابری ارائه‌شده از سوی آمازون بهره می‌برند که از آن جمله می‌توان به شبکه‌های موبایلی، شبکه‌های گسترده و ... اشاره کرد. آمازون خود مسئولیت مدیریت AWS را عهده‌دار است.
مایکروسافت آژر (Microsoft Azure)
سرویسی که در بیلد امسال (2018) مایکروسافت به‌خوبی روی آن مانور داد و نشان داد که چطور توانسته به بهترین شکل از الگوریتم‌های هوشمند در تعامل با سرویس‌های ارائه‌شده از سوی این زیرساخت استفاده کند آژر است. سرویسی که نزدیک به 8 سال قدمت داشته و نشان داده که بدون مشکل خاصی قادر است با زیرساخت ابری گوگل و آمازون به رقابت بپردازد. لازم به توضیح است که آژر طیف بسیار گسترده‌ای از خدمات ابری را ارائه می‌کند. این سرویس نیز از سوی مایکروسافت مدیریت می‌شود.
رقابت بزرگان بر سر کسب بیشترین سهم از بازار خدمات ابری
برای آن‌که به‌درستی متوجه شویم که این سه شرکت در زمینه ارائه خدمات ابری چه تفاوت‌هایی با یکدیگر دارند، مجبور هستیم پارامترهای مختلفی را ارزیابی کنیم. این پارامترها به ما اجازه می‌دهد، یک چشم‌انداز کلی از زیرساختهای مختلف ابری به دست آورده و به‌خوبی متوجه شویم که هر کدام از این ارائه‌دهندگان در چه زمینه‌ای توانسته‌اند پر فروغ ظاهر شوند. در این مقاله تمرکز ما بر بحث قیمت‌گذاری نیست، به دلیل این‌که فرآیند تعیین قیمت در ارتباط با خدمات ابری به‌طور پیوسته در حال تغییر است.
محاسبات
محاسبات به معنای توان پردازشی است که از سوی خدمات ابری ارائه می‌شود. هرچه توان محاسباتی بیشتر باشد به همان نسبت عملکرد بهتر خواهد بود. با توجه به این‌که فاکتور فوق با قیمتی که برای هر سرویس ارائه می‌شود، رابطه مستقیم دارد با نگاه کردن به قیمت‌های نشان داده‌شده برای سرویس‌ها به‌خوبی می‌توانید توان محاسباتی و پردازشی را که هر سرویس ابری ارائه می‌کند، ارزیابی کنید. اگر به دنبال توان محاسباتی بیشتری هستید، باید به دنبال اختصاص منابع بیشتری برای نشست جاری
(Current Session) باشید. منظور از نشست جاری فرآیند یا همان کاری است که روی آن متمرکز شده‌اید، دسترسی به توان محاسباتی بالا به‌منظور آموزش یک مدل یادگیری ماشینی از جمله این موارد است. شما در زمان خرید/اجاره می‌توانید سرویسی متناسب با نیاز خود خریداری/اجرا کرده و در آینده هر زمان احساس کردید به توان محاسباتی بیشتری نیاز دارید، بدون نیاز به انجام کارهایی همچون نصب و پیکربندی تنها با پرداخت یک مابه‌تفاوت جزئی به توان پردازشی بیشتر دست پیدا کنید.
اکنون اجازه دهید کار را با AWS آغاز کنیم. محاسبات ابری انعطاف‌پذیر EC2 (سرنام Elastic Compute Cloud) با هدف ارائه یک مدیریت بهتر روی سرویس‌ها از سوی آمازون ارائه می‌شود. این راهکار به‌منظور مدیریت ماشین‌های مجازی به‌گونه‌ای به کار گرفته‌شده که مشتریان سرویس‌ها می‌توانند به دو شکل از سرویس‌ها استفاده کنند. در روش اول مشتریان سرویسی را که از قبل پیکربندی‌شده و در آینده می‌توانند پیکربندی آن را بر حسب نیاز تغییر دهند، اجرا می‌کنند. در روش دوم مشتریان از همان ابتدا سرویس را پیکربندی کرده و از آن استفاده می‌کنند.
زیرساخت ابری که گوگل آن‌را ارائه می‌کند، از موتور محاسباتی گوگل GCE (سرنام Google Compute Engine) به‌منظور مدیریت سرویس‌های ابری این شرکت استفاده می‌کند.
مایکروسافت آژر نیز از الگویی مشابه استفاده کرده و به مشتریان اجازه می‌دهد، ماشین‌های مجازی را به شکل پیکربندی‌شده و آماده یا متناسب با نیازهای خود اجرا کنند.
هر سه زیرساخت از کانتینرها پشتیبانی کرده، مدیریتشان ساده بوده و به فاکتور مهم قابل‌حمل بودن تجهیز شده‌اند. در نتیجه شما به‌راحتی می‌توانید موقعیت مکانی کانتینرها را در هر زمان تغییر دهید. بدون آن‌که درگیر مباحث پیچیده فنی شوید. از بعد فنی هر سه سرویس یادشده در بحث توان پردازشی عملکردی مشابه با یکدیگر داشته و در اغلب موارد مشتریان بدون نیاز به پشتیبانی فنی قادر هستند مشکلات را برطرف کنند. اگر در زمان اجرای سرویسی (داخلی یا خارجی) تمرکز شما بر توان محاسباتی است، ضروری است به موضوع تجربه کاربری دقت کنید. سعی کنید، با کاربرانی که پیش از شما بر مبنای فاکتور توان پردازشی سرویسی را اجرا کرده‌اند، گفت‌وگویی داشته باشید.
فضای ذخیره‌سازی
فضای ذخیره‌سازی، یکی دیگر از فاکتورهای مهمی است که در شناخت هرچه بهتر عملکرد سرویس‌های ابری به ما کمک می‌کند. ذخیره‌سازی مبتنی بر ابر با الگویی که هارددیسک‌ها و دیسک‌های جامد بر مبنای آن رفتار می‌کنند. به‌طور کامل متفاوت است. ذخیره‌سازهای ابری نه تنها باید بتوانند مشکلات مختلف را حل کنند، بلکه باید بتوانند به مشتریان این اطمینان را بدهند تا در فرآیند انتقال داده‌ها حتی یک بیت از داده‌ها گم نمی‌شود. درحالی‌که پیچیدگی این کار بسیار زیاد است، اما ارائه‌دهندگان سرویس‌های ابری موفق شده‌اند با اتکا بر نوآوری‌های خاص بر این پیچیدگی فائق آماده و ساده‌ترین راهکار ذخیره‌سازی را در اختیار کاربر نهایی قرار دهند. در این میان آمازون در مقایسه با دو نمونه مشابه عملکرد بهتری دارد. سرویس ذخیره‌ساز ساده (Amazon S3) موسوم به Simple Storage Service موفق شده با ارائه مستندات گسترده و پشتیبانی قدرتمند و طول عمر بالا یک سروگردن از رقبا بالاتر باشد. فراموش نکنید، آمازون در طول این سال‌ها آزمایش‌های متعددی انجام داده و سرویس یاد شده را متناسب با بازخوردهای به‌دست‌آمده از کاربران بهینه‌سازی کرده است. در نتیجه ایده‌آل‌ترین راه‌حل برای ذخیره‌سازی حجم بسیار بالایی از داده‌ها به شمار می‌رود. البته راه‌حل‌های ارائه‌شده از سوی مایکروسافت آژر در ارتباط با فضای ذخیره‌سازی نیز عملکرد قابل قبولی دارند. مشابه با توان محاسباتی، فضای ذخیره‌سازی نیز در قیمت‌گذاری سرویس‌ها نقش حائز اهمیتی دارد. با توجه به این‌که آمازون در این زمینه عملکرد خوبی دارد در نتیجه قیمت خدمات ارائه‌شده از سوی آمازون بیشتر است. دقت کنید، زمانی که صحبت از هزینه‌ها به میان می‌آید راه‌حل‌های پشتیبان‌گیری در افزایش یا کاهش هزینه‌ها تأثیرگذار هستند.
موقعیت جغرافیایی
زمانی‌که صحبت از استقرار نرم‌افزار کاربردی به میان می‌آید، موقعیت جغرافیایی اهمیت زیادی پیدا می‌کند. در ارتباط با موقعیت جغرافیایی باید به دو نکته مهم دقت کنید. اول آن‌که اطمینان حاصل کنید عملکرد برنامه کاربردی به شکلی خواهد بود که بر مبنای موقعیت جغرافیایی کاربر سریع‌ترین مسیر را به‌منظور برقراری ارتباط با سرور انتخاب کند و دوم آن‌که باید اطمینان حاصل کنید، اگر از سرویس‌های ابری استفاده کردید، هزینه‌های نهایی و مصرفی شما زیاد نشود. قیمت سرویس‌های ابری بر مبنای موقعیت جغرافیایی آن‌ها با یکدیگر تفاوت‌هایی دارد. به‌طور مثال، راه‌اندازی سرورهای ابری در کشوری همچون ایالات‌متحده در مقایسه با سایر نقاط جهان گران‌تر خواهد بود. عملکرد هر سه شرکت در ارتباط با گستره تحت پوشش در مقیاس جهانی ایدهآل است. آمازون در 42 نقطه، آژر در 32 نقطه و گوگل در 33 نقطه از جهان به‌راحتی سرویس‌دهی می‌کنند. این شرکت‌ها در بازه‌های زمانی مشخص بر تعداد سرورهای خود در
اقصا نقاط جهان می‌افزایند.
بانک‌های اطلاعاتی
بانک اطلاعاتی مفهومی پیچیده بوده و به همان نسبت مدیریت آن‌ها کار چندان ساده‌ای نیست. شما در عمل به یک متخصص واقعی در این زمینه نیاز دارید. پیش از آن‌که روی هر یک از پلتفرم‌های ابری مدنظر خود سرمایه‌گذاری کرده و آن‌ها را اجرا کنید، ابتدا باید به‌درستی قوانین و خط‌مشی‌های شرکت‌ها را مطالعه کرده و بررسی کنید که هر یک از زیرساختهای ابری چگونه داده‌ها را در سرویس‌های ابری خود مدیریت می‌کنند. این نکته در ارتباط با شرکت‌های داخلی نیز صدق کرده و در اصل ماجرا تفاوتی ایجاد نمی‌کند. گوگل در ارتباط با ارائه یک راهکار ایدهآل برای کاربران نهایی با کاستی‌هایی روبه‌رو است، درحالی‌که آژر و AWS در این زمینه خوب عمل کرده‌اند. آمازون با ارائه سرویس بانک‌اطلاعاتی رابطی خود موسوم به Amazon’s RDS از رایج‌ترین بانک‌های اطلاعاتی همچون اوراکل، PostgreSQL و... به‌خوبی پشتیبانی می‌کند. این سرویس همه فرآیندها را از به‌روزرسانی گرفته تا وصله کردن و حتی ارائه راه‌حل‌هایی برای مشکلات رایج بانک‌های اطلاعاتی پوشش می‌دهد. بانک‌های اطلاعاتی اس‌کیو‌ال آژر و Cloud SQL نیز در ارتباط با مدیریت بانک‌های اطلاعاتی SQL راهکارهایی ارائه می‌کنند و در زمینه مدیریت بانک‌های اطلاعاتی به ترتیب برای آژر و GCP قابلیت‌هایی عرضه می‌کنند. مایکروسافت و آمازون گزینه‌هایی برای دستیابی به بالاترین عملکرد در ارتباط با بانک‌های اطلاعاتی ارائه می‌کنند. از جمله این گزینه‌ها می‌توان به DocumentDB برای آژر و Auroa برای AWS اشاره کرد. در نتیجه زمانی که صحبت از بانک‌های اطلاعاتی به میان می‌آید، باید به ابزارها و سرویس‌های مختلفی که از سوی ارائه‌دهندگان خدمات ابری ارائه می‌شود، دقت کنید.
مستندات
آخرین نکته‌ای که در انتخاب یک سرویس‌دهنده خدمات ابری باید به آن دقت کنید، مستنداتی است که ارائه می‌کند. مستندات و دستورالعمل‌ها در زمان انتخاب یک سرویس باید به‌دقت موردتوجه قرار گیرند. هر چه مستندات و راهنمایی‌های بیشتری در اختیار شما قرار داشته باشد، به همان نسبت کار کردن با سرویس‌ها راحت‌تر خواهد بود. به‌طور مثال، آمازون در ارتباط با آماده‌سازی مستندات برای سرویس‌های AWS عملکرد بهتری دارد، به‌واسطه آن‌که مستندات این شرکت در یک بازه زمانی حداقل 10ساله از سوی افراد مختلفی نگارش شده است. پس‌ازآن آژر مایکروسافت و GCP قرار دارند.
کلام آخر
مقایسه خدمات ابری ممکن است عمیق‌تر از آن چیزی باشد که در این مقاله موردبررسی قرار گرفت. ما در این مقاله به دنبال نشان دادن یک چشم‌انداز کلی از خدمات ابری بر پایه فاکتورهای زیربنایی بودیم. در نتیجه به‌عنوان یک اجراکننده یا یک ارائه‌دهنده خدمات ابری اکنون باید یک دید اولیه در ارتباط با سرویس‌هایی که در نظر دارید، انتخاب کرده یا ارائه کنید به دست آورده باشید. با‌وجود این پیشنهاد ما این است که اگر در این زمینه تخصص لازم را ندارید، از راهنمایی‌های یک کارشناس استفاده کنید. بدون شک سرویس‌های آمازون در این میان جزء بهترین‌ها هستند؛ اما کاربرانی که از محصولات مایکروسافت استفاده می‌کنند، با انتخاب سرویس‌های آژر دردسر کمتری خواهند داشت. راهکار خدمات ابری گوگل نیز از آن جهت ایدهآل است که بسیاری از سرویس‌های پرکاربرد این شرکت به‌خوبی با زیرساخت ابری گوگل عجین شده‌اند.