دوربین مداربسته و مانیتورینگ
تعریف ارگونومی:
اهداف ارگونومیک شامل بهبود و اصلاح عملکرد انسان، سلامت و ایمنی و راحتی فرد با طراحی محیط کار و تجهیزات موجود در آن، شیوه های کارکردن و انجام وظایف می باشد. سودمندی دوربین های مدار بسته در یک سیستم امنیتی و محرمانه به کیفیت اطلاعاتی که از آنها به دست می آید وابسته است. نوع طراحی اتاق های کنترل بر عملکرد اپراتورها در دستیابی موفق به اطلاعات به موقع و بدون خطا توسط سیستم های دوربین مدار بسته تأثیر خواهد داشت.
اپراتورها به نحو بسیار موثرتری انجام وظیفه خواهند کرد، اگر:
- با راحتی بر روی صندلی هایی که طراحی ارگونومیک شده اند نشسته باشند.
- مانیتورها در وضعیت خوب و صحیح [ از نظر ارگونومیک ] نصب شده باشند.
- میزان روشنایی برای دیده بانی تصاویر دوربین ها مناسب باشد.
قیمت ها و مزایای اجرای ارزیابی اتاق کنترل:
- افزایش کارایی اپراتورها
- تشخیص مشکلات بالقوه اتاق کنترل که بر کارایی، سلامت و ایمنی اپراتور تأثیر منفی دارند.
- ارتقاء فرهنگ بهداشت و ایمنی در اتاق کنترل. این موضوع شامل آگاهی دادن به اپراتورها درمورد خطرات ممکن و راه های پیشگیری از آنها می شود.
- مشارکت به سمت:
- اینکه ارزیابی ریسک به عنوان لازمه وضع قوانین ایمنی و بهداشت گردد.
- دریافت بیمه های کیفیت مانند ISO 9000
ارزیابی اتاق کنترل دوربین های مداربسته نیازمند سرمایه گذاری به موقع و تلاش بوده و ممکن است منجر به صرف سرمایه های اضافی و هزینه های جاری گردد که این هزینه ها باید با مزایای کار در تعادل باشند.
ملاحظات ساختمانی:
ممکن است که در انتخاب محل برای اتاق کنترل محدودیت وجود داشته یاشد لیکن هرگونه تلاشی باید درجهت لحاظ نمودن فاکتورهای معماری زیر صورت گیرد:
اندازه و شکل اتاق کنترل یا مانیتورینگ:
اتاق کنترل باید به اندازه کافی بزرگ بوده به نحوی که بتوان اسباب و وسایل و تجهیزات را در آن جای داد و فضای کافی برای کارکردن افراد وجود داشته باشد. اگر اتاق کنترل خیلی کوچک یا شکل ناموزونی از نظر ظاهری داشته یا دارای ستون ها و یا سقف شیب دار باشد، طراحی آن با محدودیت روبرو خواهد شد. دوم اینکه می تواند بر نحوه قرارگیری مانیتورها تأثیر گذارده که این امر علاوه بر اینکه توانایی اپراتور را در اسکن کردن تصاویر چندگانه دوربین محدود می کند، وی را در معرض خطرات ایمنی و آسیب به سلامت قرار می دهد.
همچنین باید فضای کافی برای نگهداری از تجهیزاتی که باید در مواقع ضروری بدون ایجاد وقفه در روند طبیعی کار اتاق کنترل مورد استفاده قرار گیرند وجود داشته باشد. اگر احتمال می رود که سیستم دوربین های مدار بسته در آینده گسترش یابد، باید فضای کافی برای ایستگاه های کاری اضافی و تجهیزات با رعایت شرایط ارگونومیک وجود داشته باشد.
نقاط ورود – خروج:
نقاط ورودی – خروجی باید به گونه ای طراحی شوند که تردد ویلچر و نیز آوردن قطعات بزرگ وسایل به درون اتاق کنترل آسان باشد.
سرویس های بهداشتی:
توالت ها و محوطه های استراحت (هواخوری) باید نزدیک اتاق کنترل باشند زیرا هنگامیکه یک نفر اپراتور درحال انجام وظیفه باشد، درصورت استفاده از این تسهیلات توسط وی، اتاق کنترل بدون مراقب و خالی خواهد ماند.
پنجره ها:
پنجره ها باید در هر جایی از اتاق کنترل که امکان استفاده از نور طبیعی وجود دارد تعبیه شوند. نور طبیعی از نظر بیشتر مردم به نور مصنوعی برتری دارد زیرا نمایی از دنیای خارج را نشان می دهد. باید برای کنترل میزان نور ورودی، پرده تعبیه شود و مکان پنجره نسبت به مانیتورها و خط سیر میدان دید اپراتورها، در بهترین وضعیت قرار گرفته باشد.
طراحی محیطی:
موارد زیر باید هنگام طراحی اتاق کنترل مد نظر قرار گیرند:
روشنایی:
میزان روشنایی اتاق کنترل باید برای تمامی وظایف موجود [ در اتاق ] کافی و مناسب باشد. نورپردازی پخشی، بیشتر از روشنایی نقطه ای توصیه می شود. درصورتی که شدت نور کاهش یابد می تواند مشکلاتی را در دیدن تصاویر مانیتورها به وجود آورد همچنان که در همان زمان نیز ممکن است برای انجام دیگر وظایف مانند خواندن جداول و نوشتن، نور کافی نباشد و نتیجه این امر می تواند غلط خواندن، نوشتن ناقص یا گزارش های نامفهوم یا ناخوانا و خستگی باشد.
بازتاب نور در مانیتورها ناشی از مدیریت ضعیف نورپردازی ممکن است باعث مبهم شدن اطلاعات تصویر دوربین، مانع از دقت اپراتور به جزییات عکس یا از دست دادن کامل مشاهده یک رخداد از مانیتور شود.
دما:
دمای اتاق کنترل باید قابل تنظیم باشد. این امر به ویژه زمانی اهمیت می یابد که اتاق کنترل در زمان هایی که سیستم مرکزی گرمایش ساختمان خاموش است مشغول فعالیت باشد. تجهیزات از خود گرما بیرون می دهند و این موضوع باید در طراحی لحاظ شود.
تهویه:
اتاق کنترل باید با هوای آزاد یا پاک تهویه گردد. زیرا هوای مانده و کهنه می تواند به سلامت اپراتور آسیب رسانده و ایجاد بیماری نماید. از بسته بودن درها یا کار نکردن سیستم تهویه باید جلوگیری شود زیرا باعث آزردگی و ناراحتی فرد می شوند.
طراحی ایستگاه کاری:
با توجه به اینکه طراحی ایستگاه کاری بر کارایی، سلامت و ایمنی اپراتور تأثیر دارد فاکتورهای زیر باید رعایت شوند:
ارتفاع:
ارتفاع ایستگاه کاری و ترتیب چیدمان اجزاء و وسایل باید به گونه ای باشد که برای تمام اپراتورها محدوده کافی را فراهم کند و فضای مناسب برای ران ها، زانوها و پایین پاها وجود داشته باشد تا به همه اپراتورها با هر اندازه و ابعادی که هستند اجازه تغییر وضعیت بدنی خود را هنگامی که بر روی صندلی نشسته اند بدهد. نشستن برای زمان های طولانی و ممتد در وضعیت محدود و یا ثابت می تواند ایجاد خستگی کند که بر کارایی، سلامت و ایمنی و راحتی فرد موثر است.
اندازه ایستگاه کاری:
ایستگاه کاری باید عمق کافی برای جاسازی تمام تجهیزات و اسناد هنگام مشاهده تصاویر منیتورها داشته باشد در غیر این صورت اپراتور نمی تواند به راحتی بنویسد یا به تلفن و کنترل پانل دسترسی داشته باشد. همچنین اگر اپراتور نتواند دست ها و بازوهایش را در ایستگاه کاری استراحت دهد منجر به خستگی وی خواهد گردید.
روش چینش اتاق کنترل دوربین مداربسته
وضعیت قرارگیری تجهیزات اتاق کنترل دوربین مداربسته
وضعیت قرارگیری تجهیزات، کنترل ها و اشیاء:
تمامی تجهیزات و وسایل باید در دسترسی آسان اپراتور قرار گیرند. اگر آنها در مکانی قرار داده شوند که اپراتور برای دستیابی به آنها مجبور به خم شدن و یا کشیدگی شود این حال در وی منجر به آسیب فیزیکی و درد کمر، گردن و محدوده شانه خواهد شد. طراحی چگونگی قرارگیری تجهیزات و کنترل ها باید به صورت متقارن انجام شود چنانکه از گیج شدن اپراتورها هنگام تغییر وضعیت های متضاد بدن از یک حالت به حالت معکوس آن جلوگیری کند.
سطح ایستگاه کاری:
سطح ایستگاه کاری باید از موادی ساخته شود که بازتاب پایینی دارد زیراکه درخشندگی یا بازتاب زیاد سطوح منجر به خیرگی و انعکاسات می گردد که خود باعث خطاهای انسانی و خستگی بصری می شود. سطوح همچنین نباید لغزنده باشند تا کنترل پانل ها در محدوده عملکردشان جابجا نشوند.
چیدمان ایستگاه کاری:
فاصله بندی:
در جایی که وسایل بین اپراتورها مشترک است باید بگونه ای باشد که دستیابی به آنها برای هر اپراتور ساده باشد. کشیدگی برای دسترسی به وسایل باعث فشار به عضلات و مفاصل و به تبع آن خستگی فرد، آسیب های اسکلتی عضلانی و خطاهای انسانی در نتایج خواهد شد. همچنین فضای بین ایستگاه های کاری باید به گونه ای فاصله گذاری شود که در مواقع ضروری نیاز به تعمیر وسایل کار، امکان دسترسی تکنسین ها به پشت پانل ها، بدون اختلال در عملکرد روزانه سیستم وجود داشته باشد.
پنجره ها:
مانیتورهای دوربین های مدار بسته باید به نحوی قرار داده شوند که زاویه بین صفحه نمایش و پنجره مانع از بازتاب نور به درون صفحه نمایش و مانع از درخشش مستقیم نور به چشم اپراتورها گردد. انعکاس نور به درون مانیتور ها می تواند بر توانایی اپراتور در اسکن و ارزیابی تصاویر مانیتورها تأثیر گذارد از سویی درخشش مستقیم نور به چشم اپراتورها، به ویژه در روزهای آفتابی ممکن است مانع از دیدن تصاویر توسط اپراتور گردیده و باعث خستگی بصری وی خواهد شد.
کابل های برق:
سیم های برق باید به صورت ایمن مراقبت شوند تا از برخورد اپراتورها با آنان جلوگیری شود.
صندلی:
یک صندلی با طراحی ارگونومیک وضعیت های نادرست نشستن در حین کار را که می توانند منجر به بروز آسیب های اسکلتی عضلانی شوند را کاهش خواهد داد.
راهنمایی های زیر درخصوص طراحی صندلی، بر اساس اطلاعات ارائه شده توسط هیئت اجرایی ایمنی و بهداشت با سرفصل “آیین نامه های تجهیزات صفحه نمایش” بوده و اپراتورها باید در استفاده صحیح از این نوع صندلی آموزش ببینند.
راحتی:
با توجه به اینکه ممکن است اپراتور برای زمان های نسبتاٌ طولانی نشسته باشد، صندلی باید ثابت و راحت باشد زیراکه نشستن نامناسب می تواند منجر به مشکلاتی برای گردن، کمر و محدوده سر شود.
تنظیم ارتفاع:
برای اصلاح وضعیت صحیح نشستن یک اپراتور، ارتفاع صندلی باید قابل تنظیم باشد تا شخص بتواند پاهای خود را در سطح زمین به حالت راحت قرار دهد. اگر یک اپراتور نتواند این کار را انجام دهد باید از زیرپایی استفاده کند.
تکیه گاه قابل تنظیم:
تکیه گاه باید در هر دو جهت ارتفاع و شیب قابل تنظیم باشد زیرا مهم است که پشتی صندلی بتواند بالا و پایین کمر را حمایت نماید تا اپراتور بتواند انحنای طبیعی ستون فقرات را حفظ کند.
دسته های صندلی:
یک اپراتور اگر بالاتنه خود را با استفاده از دسته های صندلی حمایت کند، می تواند در وضعیت راحت تری بنشیند. همچنان که می تواند از آن هنگام بلند شدن از روی صندلی نیز استفاده مفید نماید.
مانیتورهای دوربین های مدار بسته:
اندازه، وضعیت قرارگیری و تعداد مانیتورها در اتاق کنترل به علاوه تعداد تصاویر دوربین های مدار بسته که یک اپراتور مسئول دیده بانی آن است، مدت زمان ثبت هر مشاهده و وظیفه ای که درحال انجام است، همگی بر کارایی اپراتور موثرند. هر مانیتور قادر به نمایش یک یا بیشتر تصاویر دوربین به همراه اطلاعات متنی است و باید در وضعیتی قرار داده شود که بیشترین احتمال دیدن جزییات و اطلاعات نشان داده شده در تصویر توسط اپراتور ممکن باشد.
اندازه و وضعیت قرارگیری مانیتورها دوربین های مدار بسته:
اندازه مانیتور باید با محاسبه سطح جزییات نمایش داده شده، وظیفه ذاتی بصری (دیدن) و فاصله اپراتور از آن متناسب باشد. اگر اپراتور در فاصله بسیار دوری نشسته باشد نخواهد توانست جزییات تصویر درحال پخش از یک مانیتور کوچک را تحلیل کند این ممکن است بر توانایی اپراتور در ارزیابی موثر تصویر یا تنظیم بدون خطای تصویر تأثیر معکوس گذاشته و به آزردگی، خستگی چشم و سردرد منجر شود. هر یک از این فاکتورها می تواند در پایین آوردن کیفیت ضبط تصاویر نیز سهیم باشد.
مانیتورها باید در وضعیتی قرار داده شوند که هنگامی که اپراتور آنها را دیده بانی می کند از پذیرش (عادت به) وضعیت ناصحیح نشستن بیش از چند دقیقه در یک زمان جلوگیری شود. اگر مانیتور بیش از اندازه در ارتفاع یا در عرض قرار داده شود اپراتور مجبور خواهد شد برای دیدن آن، گردن خود را بالا آورد که منجر به خستگی عضلانی و عدم تمایل اپراتور برای دیدن مانیتور به دلیل احساس ناراحتی خواهد گردید.
مانیتورهای نصب شده نزدیک یا دور از ایستگاه کاری:
مانیتورهایی که برای نظارت تصاویر دوربین های مدار بسته از نزدیک استفاده می شوند معمولاً، مانیتورهای حادثه یا نقطه ای نامیده شده و اجازه می دهند که اطلاعات تصاویر بدون خطا و در لحظه دیده بانی شوند. مانیتورهای حادثه باید مستقیماً روبروی اپراتور و در فاصله تقریبی ۵ / ۰ تا ۵ / ۱ متری و با اندازه قطر ۱۶ – ۹ اینچی (۴۰ – ۲۲ سانتی متری) از وی نصب شوند. و اپراتور به آسانی بتواند متناوباً در وضعیت نشسته، به هر یک از آنها نگاه کند.
بهتر است که دو یا سه مانیتور حادثه روی میز کار مستقر گردد تا اپراتور بتواند تصاویر نشان داده را بر روی مانیتور مرکزی نظاره کرده و از مانیتورهای مجاور برای مشاهده دیگر تصاویر که اولویت بالایی دارند استفاده کند.
مانیتورها همچنین می توانند دورتر از ایستگاه کاری به صورت مجموعه (ردیف و ستون) یا ردیفی قرار داده شوند که این امر می تواند به دلیل ارائه تعداد بیشتر عکس، مفید باشد. مانیتورهای مجموعه ای باید در فاصله بیشتری از اپراتور نصب شده و اندازه بزرگ تری داشته باشند به عنوان مثال بین ۲۸ – ۱۷ اینچ (۷۰ – ۴۲ سانتی متر). ثابت شده است که تصاویر نشان داده شده در مانیتورهای مجموعه ای برای به دست آوردن نمای کلی، بیشتر از برداشت جزییات مفید هستند.
ساختار اطلاعات نمایش داده شده بر روی مانیتورهای CCTV:
در جایی که بر اساس نوع وظیفه به تصاویر بزرگ که باید مرتباً اسکن شوند نیاز است تا درک کلی راجع به محدوده های تحت پوشش یا تشخیص سریع اینکه نماهای کدام دوربین باید مواظبت و دقت بیشتری شود، استفاده از مانیتورهای مجموعه ای، نماهای دو بخشی یا تصاویر قابل تعویض (سوییچ شدن) می تواند مناسب باشد.
ساختار اطلاعات روی صفحه نمایش به اپراتور در تحلیل و ارزیابی موثرتر تصاویر کمک خواهد نمود. تصاویر مجموعه مانیتور باید براساس موقعیت و مکان یا پس از انتخاب دسته بندی شوند. زیرا آنها تصاویر نقاط خطرناک و محوطه های خاص را نشان می دهند. این امر به اپراتور در مشاهده ترتیب یافته و منظم این تصاویر بیشتر از دیده بانی تصادفی، که روشی بدون انگیزش و تحرک و با تأثیر کمتر برای استفاده از دوربین های مدار بسته است، کمک خواهد کرد.
با کمک تکنولوژی چند تصویر مجزا در یک صفحه نمایش یا تصاویر چندتایی توسط اسکن های متعدد و زیاد دوربین، جانمایی های متفاوتی از تصویر روی یک صفحه نمایش ارائه خواهد شد. تصاویر چندتایی باعث کاهش جزییات عکس برای اپراتور می گردد که این امر وظایف بصری اپراتور مانند کنترل تمرکز بدون هر نوع خطا یا خواندن مطالب روی صفحه با شرایط دشوارتر را می طلبد. تاجایی که شانس بروز خطا را افزایش می دهد. درصورتی که لازم است اپراتور جزییات روی تصویر را برداشت کند، حداکثر تعداد ۴ عکس در هر مانیتور توصیه می شود.
خودگردشی یا تعویض اتوماتیک عکس ها یک روش تناوبی برای ارائه تصاویر در دوربین های مدار بسته است لیکن درجایی که کشف هرگونه تغییر در جزییات تصاویر برای اپراتورها الزامیست، به این دلیل که این روش ممکن است باعث گیج شدن یا مزاحمت و همچنین دیده نشدن تغییرات و جزییات گردد باید از آن جلوگیری شود.
تعداد عکس های دوربین به ازاء هر اپراتور:
یکی از مسائل قابل ملاحظه و مهم تعداد عکس های دوربین است که یک اپراتور دوربین های مدار بسته به تنهایی و به طور موثر در هر لحظه قادر به دیده بانی آنها باشد. اگرچه تحقیقات در این زمینه مدرک قاطعی را ارائه نکرده است لیکن خود اپراتورها بر این باورند که حداکثر تعداد نماهای دوربین که آنها قادر به دیده بانی موثر آنها می باشند، ۱۶ نما یا کمتر است و فقط بیش از نیمی از اپراتورها گفته اند که حداکثر توانایی آنها بین ۱ تا ۴ نما از دوربین است.
تجربه نشان داده است چنانچه تعداد مانیتورها افزایش یابد، کارایی ناظرین در یافتن اهداف در مرکز تصاویر شروع به کاهش می کند. این موضوع در تحقیققات Tickner و Poulton بر اساس مقایسه راندمان کار سه حالت با ۴، ۹ و ۱۶ تصویر درحال پخش، بیان شده است که طبق آن میزان راندمان دقت موارد کشف شده درطول دیده بانی مانیتورها به ترتیب ۸۳ %، ۸۴ % و ۶۴ % بوده است.
فاکتورهای موثر در تعداد تصاویر هنگام دیده بانی برای یک اپراتور:
- نوع فعالیتی که باید تحت نظر باشد مانند مرکز یک شهرک شلوغ یا یک پارکینگ ماشین چند طبقه
- نوع فعالیت اهداف درون تصویر مانند تخریب به منظور ساخت وساز یا آشغال ریزی، ترافیک
- حوادث مکرر
- طول مدت زمان صرف شده برای آنچه مشاهده می شود
- دیگر وظایف درحال انجام در اتاق کنترل
- توانایی اپراتور
زمان دیده بانی:
اگرچه تحقیقات انجام شده مدرک قطعی مبنی بر طول مدت زمانی که یک اپراتور می تواند دیده بانی موثر داشته باشد را ارائه نکرده اند لیکن اپراتورهای دیده بان دوربین های مداربسته مرکز شهر بر این باورند که بیشترین زمان، بین ۳۰ دقیقه تا ۲ ساعت است. قوانین مدیریت بهداشت و ایمنی (HSE) دستورالعمل استفاده از صفحه نمایش را بیان کرده است. اگرچه این قوانین استفاده اصلی از صفحه نمایش ها را به عنوان تماشای تلویزیون و فیلم مستثنی کرده است لیکن توصیه های HSE به کلیه نیازهای بصری که در آنها از صفحه نمایش ها استفاده می شود مربوط می گردد. این قوانین درجهت پیشگیری از خستگی ناشی از این گونه وسایل است:
استراحت های کوتاه و دوره ای، رضایت بخش تر از استراحت های بلند مدت اما اتفاقی (درصورت به دست آمدن فرصت) است. به عنوان مثال ۱۰ – ۵ دقیقه استراحت بعد از ۶۰ – ۵۰ دقیقه نظارت مداوم و یا (توام با) کار با صفحه کلید بهتر از ۱۵ دقیق استرحت در هر ۲ ساعت است.
روز کاری اپراتورها باید برنامه ریزیی و سازماندهی شود تا اپراتورها بتوانند اجباراً در فواصل معین زمانی به دور از صفحه نمایش ها استراحت کنند. اما این زمان های استراحت باید به نحوی برنامه ریزی شوند که مطابق با اوقاتی باشد که احتمال وقوع حوادث در آنها کمتر است. باید برای اپراتورها زمینه آموزش بهداشت و ایمنی درجهت کاهش ریسک های شرح داده شده که با کار بصری توام هستند فراهم شود. اپراتورها باید از تماشای تلویزیون در ساعات استراحت بر حذر شوند.
اطلاعات روی صفحه نمایش:
اطلاعات یک تصویر باید برای کمک به عملکرد موثر سیستم دوربین های مداربسته در دسترس اپراتور باشد. [ اطلاعات مربوط به ] تعداد یا محل دوربین هایی که یک عکس را شناسایی می کنند باید بر روی مانیتور ارائه شود. بدون این اطلاعات، گیج شدن و بروز خطاها، هر دو، در عملکرد و در تجزیه و تحلیل های بعدی می تواند اتفاق بیافتد. این اطلاعات باید بگونه ای بر روی مانیتور ارائه شود که باعث پوشاندن و مات شدن عکس مربوطه نگردد. در سیستم هایی که الگو و شیوه قرار گیری اطلاعات (ظاهر نوشتار، اندازه قلم، رنگ فضا، حاشیه های متن و…) روی صفحه نمایش یکبار برای همه نماهای دوربین ثابت گردیده است نیاز به طراحی دقیق دارد. باید از یک فرمت و قالب همسان و ثابت برای همیشه جهت ارائه اطلاعات روی صفحه نمایش استفاده شود.
کنترل پانل:
کنترل پانل اولین وسیله ایست که توسط اپراتور برای وارد کردن اطلاعات استفاده می شود. هنگامی که طرح و وظایف آن مشخص می شود نیازها و انتظارات اپراتور نیز باید در آن لحاظ شود. اپراتور باید تاجایی که ممکن است و سریعاً بتواند از طریق درک و انتقال مستقیم حسی استفاده از کنترل پانل، بهبود و افزایش سرعت عمل با کاهش زمان واکنش و با خطاهای کم را یاد بگیرد. کنترل پانل ها باید برای استفاده هر دو گروه راست و چپ دستها طراحی شوند. ملاحظات زیر در این خصوص اهمیت دارند:
نوع کنترل:
امکان حرکت دادن ملایم پنجره دید به صورت افقی (در تصاویر بزرگ که به یکباره قابل دیدن نیستند)، نوسان کردن کجی و بزرگ نمایی (PTZ) با استفاده از دسته فرمان، موس (ترک بال)، صفحه لمسی و دکمه ها قابل کنترل و اجرا است. نحوه قرارگیری دکمه ها روی پانل به ویژه آنهایی که برای شروع و نگه داشتن عمل ضبط کردن دوربین یا تغییر حالت آن روی وضعیت اولیه استفاده می شوند باید به نحوی طراحی شوند که از خطاهای تصادفی جلوگیری کند و دکمه هایی که بیشترین استفاده را دارند مانند دکمه انتخاب کننده و بزرگ نمایی دوربین ها باید در مکان بهینه دسترسی جایگیری شوند تا از بروز خطاها جلوگیری کند به ویژه هنگامی که اپراتور ممکن است تحت فشار و سختی در حال کار باشد. اگر دکمه ها خیلی کوچک باشد ممکن است اپراتور نتواند برچسب ها را ببیند یا تصادفاً بیش از یک دکمه را در یک زمان فشار دهد. حمایت کننده های (تکیه گاه) دست و بازو در مواقع ضروری باید تهیه شود.
همسانی طراحی:
اگر بیش از یک کنترل پانل استفاده می شود باید طرحی انتخاب شود تا وقوع خطاهای محتمل، هنگامی که اپراتور از یک کنترل پانل به دیگری تغییر وضعیت می دهد کاهش یابد. کلیه کنترل پانل ها باید جهت پیشگیری از انعکاس نور و درخشندگی دارای پوشش ضد بازتاب باشند.
وضعیت قرارگیری:
با توجه به اینکه کنترل پانل ها در همه جا برای کنترل تصاویر درطول مدت دیده بانی استفاده می شوند باید به آسانی در دسترس اپراتور قرار گیرند تا از کشیدگی و خم شدن او برای دستیابی به کنترل پانل جلوگیری شود. این امر میزان کارایی اپراتور را در خلال دیده بانی دقیق تر و عاری از خطا و تنظیم تصاویر بهبود می بخشد. اگر کنترل پانل در مکان مناسب و راحتی نصب نشده باشد، ممکن است اپراتور نیز در بهترین وضعیت برای مراقبت و نظارت تصاویر قرار نگیرد و لحظه های حیاتی و مهم را هنگام کنترل آنها از دست بدهد. ازسویی کنترل پانل نباید در ایستگاه کاری ثابت (فیکس) شود زیراکه مانع از تطبیق آن با نیازهای اپراتور در مواقع لزوم می گردد.
شرایط سلامت مرتبط با طراحی ضعیف اتاق کنترل:
درصورتی که اتاق کنترل بدون توجه به اصول ارگونومی طراحی شود، سلامت و ایمنی اپراتورها را درمعرض خطر قرار خواهد داد به علاوه اینکه تأثیر نامطلوب بر کارایی وی خواهد گذارد. دامنه تأثیرات روانی و فیزیولوژیکی طراحی ضعیف اتاق کنترل بر سلامت اپراتور، در زیر شرح داده شده است.
وضعیت بدنی:
ماهیچه ها، رباط ها و مفصل با یکدیگر در جهت بهبود و حفظ وضعیت بدن و تحرک، کار می کنند. وضعیت بدنی ناصحیح و تحرک ناکافی می تواند منجر به اختلالات اسکلتی عضلانی گردد. اگر اپراتور به دلیل ضعف در طراحی ایستگاه کاری، تجهیزات و یا صندلی، یک وضعیت بدنی ناصحیح یا چرخش بدن درحین کار را دائماً داشته و آن را در خود حفظ نماید، منجر به دامنه ای از مشکلات فیزیولوژیکی توام با آسیب های قسمت فوقانی تنه (سر، گردن، دستها، بازوها و مچ ها) می گردد. به طور خلاصه، ممکن است اپراتور خستگی موقت، درد یا ناراحتی در اندام های تحتانی و احساس سوزش در انگشتان را تجربه کند و در شرایط حاد می تواند منجر به ناتوانی های جدی تر آشکار مانند آسیب های ناشی از کار اندام های فوقانی (WRULDs) شود.
بصری:
بسیاری از وظایف اپراتورهای دوربین های مداربسته نیازمند قوه باصره و دیدن هستند بنابر این مهم است که از طراحی اتاق کنترل جهت بهبود کارایی دیداری اطمینان حاصل شود. عوامل موثر در کارایی و راحتی دیداری شامل: روشنایی (مصنوعی و طبیعی)، کیفیت و نحوه قرار گیری صفحه نمایش ها و خواص سطوح درون اتاق کنترل است. خستگی چشمی، چشم های قرمز یا دردناک و سردرد می تواند نتیجه قرارگرفتن در معرض نور ضعیف در طول شیفت کاری بوده که منجر به افت کارایی دیداری به همراه احساس ناراحتی در اپراتور خواهد شد.
استرس های شغلی:
اگر محیط اتاق کنترل، وسایل مورد استفاده و وظایف، طراحی ارگونومیک نشده باشند می توانند در اپراتور ایجاد حس عصبانیت، ناکامی، اضطراب، افسردگی و خستگی نمایند. این اثرات فیزیولوژیکی همچنین برای سلامت زیان آور بوده و ممکن است با مشکلات معدوی – روده ای و قلبی عروقی همراه گردند. از سوی دیگر استرس شغلی می تواند باعث از دست دادن انگیزه و تعهد، کشمکش بین همکاران و افت کارایی شود.
مساعدت حرفه ای و آموزش:
اطمینان یافتن از اینکه طراحی اتاق کنترل توسط افراد دوره دیده و با مهارت صورت گرفته است و نیز ایجاد دوره های آموزشی کافی با موضوع ایمنی و سلامت برای اپراتور می تواند به پیشگیری از بروز این گونه ریسک ها که تأثیر معکوس بر سلامت و ایمنی، کارایی و راحتی دارند کمک کند.
با توجه به پراکندگی دوربین های مداربسته در مراکزی بزرگ و پر تردد مانند مترو، خیابان ها، پاساژ ها، ادارات و سازمان های بزرگ و بیمارستان ها و … و نیاز مداوم به تصاویر و کنترل دوربینها اتاقی برای این منظور تهیه میشود. اتاق مانیتورینگ دوربین مداربسته اتاقی است که تصاویر کلیه دوربین های مداربسته در این اتاق کنترل و هدایت میشوند که ما میتوانیم کنترل دوربین ها اعم از زوم ،چرخاندن و… را به دست بگیریم. بطور کلی این اتاق شامل چندین مانتور بزرگ و کوچک، تجهیز شده به سیستم برق اضطراری، تهویه و … می باشد. با توجه به اینکه ساعات طولانی را اپراتور باید در این اتاق سپری کند، بنا بر این باید از لحاظ رفاهی و راحتی و آسایش به نحوی باشد که از کیفیت کار او کاسته نشود.صندلی راحت، دما و تهویه مناسب اتاق فضایی برای خواب و استراحت و… باید درطراحی اولیه در نظر گرفته شود.
اهداف ارگونومیک شامل بهبود و اصلاح عملکرد انسان، سلامت و ایمنی و راحتی فرد با طراحی محیط کار و تجهیزات موجود در آن، شیوه های کارکردن و انجام وظایف می باشد. سودمندی دوربین های مدار بسته در یک سیستم امنیتی و محرمانه به کیفیت اطلاعاتی که از آنها به دست می آید وابسته است. نوع طراحی اتاق های کنترل بر عملکرد اپراتورها در دستیابی موفق به اطلاعات به موقع و بدون خطا توسط سیستم های دوربین مدار بسته تأثیر خواهد داشت.
اپراتورها به نحو بسیار موثرتری انجام وظیفه خواهند کرد، اگر:
- با راحتی بر روی صندلی هایی که طراحی ارگونومیک شده اند نشسته باشند.
- مانیتورها در وضعیت خوب و صحیح [ از نظر ارگونومیک ] نصب شده باشند.
- میزان روشنایی برای دیده بانی تصاویر دوربین ها مناسب باشد.
قیمت ها و مزایای اجرای ارزیابی اتاق کنترل:
- افزایش کارایی اپراتورها
- تشخیص مشکلات بالقوه اتاق کنترل که بر کارایی، سلامت و ایمنی اپراتور تأثیر منفی دارند.
- ارتقاء فرهنگ بهداشت و ایمنی در اتاق کنترل. این موضوع شامل آگاهی دادن به اپراتورها درمورد خطرات ممکن و راه های پیشگیری از آنها می شود.
- مشارکت به سمت:
- اینکه ارزیابی ریسک به عنوان لازمه وضع قوانین ایمنی و بهداشت گردد.
- دریافت بیمه های کیفیت مانند ISO 9000
ارزیابی اتاق کنترل دوربین های مداربسته نیازمند سرمایه گذاری به موقع و تلاش بوده و ممکن است منجر به صرف سرمایه های اضافی و هزینه های جاری گردد که این هزینه ها باید با مزایای کار در تعادل باشند.
ملاحظات ساختمانی:
ممکن است که در انتخاب محل برای اتاق کنترل محدودیت وجود داشته یاشد لیکن هرگونه تلاشی باید درجهت لحاظ نمودن فاکتورهای معماری زیر صورت گیرد:
اندازه و شکل اتاق کنترل یا مانیتورینگ:
اتاق کنترل باید به اندازه کافی بزرگ بوده به نحوی که بتوان اسباب و وسایل و تجهیزات را در آن جای داد و فضای کافی برای کارکردن افراد وجود داشته باشد. اگر اتاق کنترل خیلی کوچک یا شکل ناموزونی از نظر ظاهری داشته یا دارای ستون ها و یا سقف شیب دار باشد، طراحی آن با محدودیت روبرو خواهد شد. دوم اینکه می تواند بر نحوه قرارگیری مانیتورها تأثیر گذارده که این امر علاوه بر اینکه توانایی اپراتور را در اسکن کردن تصاویر چندگانه دوربین محدود می کند، وی را در معرض خطرات ایمنی و آسیب به سلامت قرار می دهد.
همچنین باید فضای کافی برای نگهداری از تجهیزاتی که باید در مواقع ضروری بدون ایجاد وقفه در روند طبیعی کار اتاق کنترل مورد استفاده قرار گیرند وجود داشته باشد. اگر احتمال می رود که سیستم دوربین های مدار بسته در آینده گسترش یابد، باید فضای کافی برای ایستگاه های کاری اضافی و تجهیزات با رعایت شرایط ارگونومیک وجود داشته باشد.
نقاط ورود – خروج:
نقاط ورودی – خروجی باید به گونه ای طراحی شوند که تردد ویلچر و نیز آوردن قطعات بزرگ وسایل به درون اتاق کنترل آسان باشد.
سرویس های بهداشتی:
توالت ها و محوطه های استراحت (هواخوری) باید نزدیک اتاق کنترل باشند زیرا هنگامیکه یک نفر اپراتور درحال انجام وظیفه باشد، درصورت استفاده از این تسهیلات توسط وی، اتاق کنترل بدون مراقب و خالی خواهد ماند.
پنجره ها:
پنجره ها باید در هر جایی از اتاق کنترل که امکان استفاده از نور طبیعی وجود دارد تعبیه شوند. نور طبیعی از نظر بیشتر مردم به نور مصنوعی برتری دارد زیرا نمایی از دنیای خارج را نشان می دهد. باید برای کنترل میزان نور ورودی، پرده تعبیه شود و مکان پنجره نسبت به مانیتورها و خط سیر میدان دید اپراتورها، در بهترین وضعیت قرار گرفته باشد.
طراحی محیطی:
موارد زیر باید هنگام طراحی اتاق کنترل مد نظر قرار گیرند:
روشنایی:
میزان روشنایی اتاق کنترل باید برای تمامی وظایف موجود [ در اتاق ] کافی و مناسب باشد. نورپردازی پخشی، بیشتر از روشنایی نقطه ای توصیه می شود. درصورتی که شدت نور کاهش یابد می تواند مشکلاتی را در دیدن تصاویر مانیتورها به وجود آورد همچنان که در همان زمان نیز ممکن است برای انجام دیگر وظایف مانند خواندن جداول و نوشتن، نور کافی نباشد و نتیجه این امر می تواند غلط خواندن، نوشتن ناقص یا گزارش های نامفهوم یا ناخوانا و خستگی باشد.
بازتاب نور در مانیتورها ناشی از مدیریت ضعیف نورپردازی ممکن است باعث مبهم شدن اطلاعات تصویر دوربین، مانع از دقت اپراتور به جزییات عکس یا از دست دادن کامل مشاهده یک رخداد از مانیتور شود.
دما:
دمای اتاق کنترل باید قابل تنظیم باشد. این امر به ویژه زمانی اهمیت می یابد که اتاق کنترل در زمان هایی که سیستم مرکزی گرمایش ساختمان خاموش است مشغول فعالیت باشد. تجهیزات از خود گرما بیرون می دهند و این موضوع باید در طراحی لحاظ شود.
تهویه:
اتاق کنترل باید با هوای آزاد یا پاک تهویه گردد. زیرا هوای مانده و کهنه می تواند به سلامت اپراتور آسیب رسانده و ایجاد بیماری نماید. از بسته بودن درها یا کار نکردن سیستم تهویه باید جلوگیری شود زیرا باعث آزردگی و ناراحتی فرد می شوند.
طراحی ایستگاه کاری:
با توجه به اینکه طراحی ایستگاه کاری بر کارایی، سلامت و ایمنی اپراتور تأثیر دارد فاکتورهای زیر باید رعایت شوند:
ارتفاع:
ارتفاع ایستگاه کاری و ترتیب چیدمان اجزاء و وسایل باید به گونه ای باشد که برای تمام اپراتورها محدوده کافی را فراهم کند و فضای مناسب برای ران ها، زانوها و پایین پاها وجود داشته باشد تا به همه اپراتورها با هر اندازه و ابعادی که هستند اجازه تغییر وضعیت بدنی خود را هنگامی که بر روی صندلی نشسته اند بدهد. نشستن برای زمان های طولانی و ممتد در وضعیت محدود و یا ثابت می تواند ایجاد خستگی کند که بر کارایی، سلامت و ایمنی و راحتی فرد موثر است.
اندازه ایستگاه کاری:
ایستگاه کاری باید عمق کافی برای جاسازی تمام تجهیزات و اسناد هنگام مشاهده تصاویر منیتورها داشته باشد در غیر این صورت اپراتور نمی تواند به راحتی بنویسد یا به تلفن و کنترل پانل دسترسی داشته باشد. همچنین اگر اپراتور نتواند دست ها و بازوهایش را در ایستگاه کاری استراحت دهد منجر به خستگی وی خواهد گردید.
روش چینش اتاق کنترل دوربین مداربسته
وضعیت قرارگیری تجهیزات اتاق کنترل دوربین مداربسته
وضعیت قرارگیری تجهیزات، کنترل ها و اشیاء:
تمامی تجهیزات و وسایل باید در دسترسی آسان اپراتور قرار گیرند. اگر آنها در مکانی قرار داده شوند که اپراتور برای دستیابی به آنها مجبور به خم شدن و یا کشیدگی شود این حال در وی منجر به آسیب فیزیکی و درد کمر، گردن و محدوده شانه خواهد شد. طراحی چگونگی قرارگیری تجهیزات و کنترل ها باید به صورت متقارن انجام شود چنانکه از گیج شدن اپراتورها هنگام تغییر وضعیت های متضاد بدن از یک حالت به حالت معکوس آن جلوگیری کند.
سطح ایستگاه کاری:
سطح ایستگاه کاری باید از موادی ساخته شود که بازتاب پایینی دارد زیراکه درخشندگی یا بازتاب زیاد سطوح منجر به خیرگی و انعکاسات می گردد که خود باعث خطاهای انسانی و خستگی بصری می شود. سطوح همچنین نباید لغزنده باشند تا کنترل پانل ها در محدوده عملکردشان جابجا نشوند.
چیدمان ایستگاه کاری:
فاصله بندی:
در جایی که وسایل بین اپراتورها مشترک است باید بگونه ای باشد که دستیابی به آنها برای هر اپراتور ساده باشد. کشیدگی برای دسترسی به وسایل باعث فشار به عضلات و مفاصل و به تبع آن خستگی فرد، آسیب های اسکلتی عضلانی و خطاهای انسانی در نتایج خواهد شد. همچنین فضای بین ایستگاه های کاری باید به گونه ای فاصله گذاری شود که در مواقع ضروری نیاز به تعمیر وسایل کار، امکان دسترسی تکنسین ها به پشت پانل ها، بدون اختلال در عملکرد روزانه سیستم وجود داشته باشد.
پنجره ها:
مانیتورهای دوربین های مدار بسته باید به نحوی قرار داده شوند که زاویه بین صفحه نمایش و پنجره مانع از بازتاب نور به درون صفحه نمایش و مانع از درخشش مستقیم نور به چشم اپراتورها گردد. انعکاس نور به درون مانیتور ها می تواند بر توانایی اپراتور در اسکن و ارزیابی تصاویر مانیتورها تأثیر گذارد از سویی درخشش مستقیم نور به چشم اپراتورها، به ویژه در روزهای آفتابی ممکن است مانع از دیدن تصاویر توسط اپراتور گردیده و باعث خستگی بصری وی خواهد شد.
کابل های برق:
سیم های برق باید به صورت ایمن مراقبت شوند تا از برخورد اپراتورها با آنان جلوگیری شود.
صندلی:
یک صندلی با طراحی ارگونومیک وضعیت های نادرست نشستن در حین کار را که می توانند منجر به بروز آسیب های اسکلتی عضلانی شوند را کاهش خواهد داد.
راهنمایی های زیر درخصوص طراحی صندلی، بر اساس اطلاعات ارائه شده توسط هیئت اجرایی ایمنی و بهداشت با سرفصل “آیین نامه های تجهیزات صفحه نمایش” بوده و اپراتورها باید در استفاده صحیح از این نوع صندلی آموزش ببینند.
راحتی:
با توجه به اینکه ممکن است اپراتور برای زمان های نسبتاٌ طولانی نشسته باشد، صندلی باید ثابت و راحت باشد زیراکه نشستن نامناسب می تواند منجر به مشکلاتی برای گردن، کمر و محدوده سر شود.
تنظیم ارتفاع:
برای اصلاح وضعیت صحیح نشستن یک اپراتور، ارتفاع صندلی باید قابل تنظیم باشد تا شخص بتواند پاهای خود را در سطح زمین به حالت راحت قرار دهد. اگر یک اپراتور نتواند این کار را انجام دهد باید از زیرپایی استفاده کند.
تکیه گاه قابل تنظیم:
تکیه گاه باید در هر دو جهت ارتفاع و شیب قابل تنظیم باشد زیرا مهم است که پشتی صندلی بتواند بالا و پایین کمر را حمایت نماید تا اپراتور بتواند انحنای طبیعی ستون فقرات را حفظ کند.
دسته های صندلی:
یک اپراتور اگر بالاتنه خود را با استفاده از دسته های صندلی حمایت کند، می تواند در وضعیت راحت تری بنشیند. همچنان که می تواند از آن هنگام بلند شدن از روی صندلی نیز استفاده مفید نماید.
مانیتورهای دوربین های مدار بسته:
اندازه، وضعیت قرارگیری و تعداد مانیتورها در اتاق کنترل به علاوه تعداد تصاویر دوربین های مدار بسته که یک اپراتور مسئول دیده بانی آن است، مدت زمان ثبت هر مشاهده و وظیفه ای که درحال انجام است، همگی بر کارایی اپراتور موثرند. هر مانیتور قادر به نمایش یک یا بیشتر تصاویر دوربین به همراه اطلاعات متنی است و باید در وضعیتی قرار داده شود که بیشترین احتمال دیدن جزییات و اطلاعات نشان داده شده در تصویر توسط اپراتور ممکن باشد.
اندازه و وضعیت قرارگیری مانیتورها دوربین های مدار بسته:
اندازه مانیتور باید با محاسبه سطح جزییات نمایش داده شده، وظیفه ذاتی بصری (دیدن) و فاصله اپراتور از آن متناسب باشد. اگر اپراتور در فاصله بسیار دوری نشسته باشد نخواهد توانست جزییات تصویر درحال پخش از یک مانیتور کوچک را تحلیل کند این ممکن است بر توانایی اپراتور در ارزیابی موثر تصویر یا تنظیم بدون خطای تصویر تأثیر معکوس گذاشته و به آزردگی، خستگی چشم و سردرد منجر شود. هر یک از این فاکتورها می تواند در پایین آوردن کیفیت ضبط تصاویر نیز سهیم باشد.
مانیتورها باید در وضعیتی قرار داده شوند که هنگامی که اپراتور آنها را دیده بانی می کند از پذیرش (عادت به) وضعیت ناصحیح نشستن بیش از چند دقیقه در یک زمان جلوگیری شود. اگر مانیتور بیش از اندازه در ارتفاع یا در عرض قرار داده شود اپراتور مجبور خواهد شد برای دیدن آن، گردن خود را بالا آورد که منجر به خستگی عضلانی و عدم تمایل اپراتور برای دیدن مانیتور به دلیل احساس ناراحتی خواهد گردید.
مانیتورهای نصب شده نزدیک یا دور از ایستگاه کاری:
مانیتورهایی که برای نظارت تصاویر دوربین های مدار بسته از نزدیک استفاده می شوند معمولاً، مانیتورهای حادثه یا نقطه ای نامیده شده و اجازه می دهند که اطلاعات تصاویر بدون خطا و در لحظه دیده بانی شوند. مانیتورهای حادثه باید مستقیماً روبروی اپراتور و در فاصله تقریبی ۵ / ۰ تا ۵ / ۱ متری و با اندازه قطر ۱۶ – ۹ اینچی (۴۰ – ۲۲ سانتی متری) از وی نصب شوند. و اپراتور به آسانی بتواند متناوباً در وضعیت نشسته، به هر یک از آنها نگاه کند.
بهتر است که دو یا سه مانیتور حادثه روی میز کار مستقر گردد تا اپراتور بتواند تصاویر نشان داده را بر روی مانیتور مرکزی نظاره کرده و از مانیتورهای مجاور برای مشاهده دیگر تصاویر که اولویت بالایی دارند استفاده کند.
مانیتورها همچنین می توانند دورتر از ایستگاه کاری به صورت مجموعه (ردیف و ستون) یا ردیفی قرار داده شوند که این امر می تواند به دلیل ارائه تعداد بیشتر عکس، مفید باشد. مانیتورهای مجموعه ای باید در فاصله بیشتری از اپراتور نصب شده و اندازه بزرگ تری داشته باشند به عنوان مثال بین ۲۸ – ۱۷ اینچ (۷۰ – ۴۲ سانتی متر). ثابت شده است که تصاویر نشان داده شده در مانیتورهای مجموعه ای برای به دست آوردن نمای کلی، بیشتر از برداشت جزییات مفید هستند.
ساختار اطلاعات نمایش داده شده بر روی مانیتورهای CCTV:
در جایی که بر اساس نوع وظیفه به تصاویر بزرگ که باید مرتباً اسکن شوند نیاز است تا درک کلی راجع به محدوده های تحت پوشش یا تشخیص سریع اینکه نماهای کدام دوربین باید مواظبت و دقت بیشتری شود، استفاده از مانیتورهای مجموعه ای، نماهای دو بخشی یا تصاویر قابل تعویض (سوییچ شدن) می تواند مناسب باشد.
ساختار اطلاعات روی صفحه نمایش به اپراتور در تحلیل و ارزیابی موثرتر تصاویر کمک خواهد نمود. تصاویر مجموعه مانیتور باید براساس موقعیت و مکان یا پس از انتخاب دسته بندی شوند. زیرا آنها تصاویر نقاط خطرناک و محوطه های خاص را نشان می دهند. این امر به اپراتور در مشاهده ترتیب یافته و منظم این تصاویر بیشتر از دیده بانی تصادفی، که روشی بدون انگیزش و تحرک و با تأثیر کمتر برای استفاده از دوربین های مدار بسته است، کمک خواهد کرد.
با کمک تکنولوژی چند تصویر مجزا در یک صفحه نمایش یا تصاویر چندتایی توسط اسکن های متعدد و زیاد دوربین، جانمایی های متفاوتی از تصویر روی یک صفحه نمایش ارائه خواهد شد. تصاویر چندتایی باعث کاهش جزییات عکس برای اپراتور می گردد که این امر وظایف بصری اپراتور مانند کنترل تمرکز بدون هر نوع خطا یا خواندن مطالب روی صفحه با شرایط دشوارتر را می طلبد. تاجایی که شانس بروز خطا را افزایش می دهد. درصورتی که لازم است اپراتور جزییات روی تصویر را برداشت کند، حداکثر تعداد ۴ عکس در هر مانیتور توصیه می شود.
خودگردشی یا تعویض اتوماتیک عکس ها یک روش تناوبی برای ارائه تصاویر در دوربین های مدار بسته است لیکن درجایی که کشف هرگونه تغییر در جزییات تصاویر برای اپراتورها الزامیست، به این دلیل که این روش ممکن است باعث گیج شدن یا مزاحمت و همچنین دیده نشدن تغییرات و جزییات گردد باید از آن جلوگیری شود.
تعداد عکس های دوربین به ازاء هر اپراتور:
یکی از مسائل قابل ملاحظه و مهم تعداد عکس های دوربین است که یک اپراتور دوربین های مدار بسته به تنهایی و به طور موثر در هر لحظه قادر به دیده بانی آنها باشد. اگرچه تحقیقات در این زمینه مدرک قاطعی را ارائه نکرده است لیکن خود اپراتورها بر این باورند که حداکثر تعداد نماهای دوربین که آنها قادر به دیده بانی موثر آنها می باشند، ۱۶ نما یا کمتر است و فقط بیش از نیمی از اپراتورها گفته اند که حداکثر توانایی آنها بین ۱ تا ۴ نما از دوربین است.
تجربه نشان داده است چنانچه تعداد مانیتورها افزایش یابد، کارایی ناظرین در یافتن اهداف در مرکز تصاویر شروع به کاهش می کند. این موضوع در تحقیققات Tickner و Poulton بر اساس مقایسه راندمان کار سه حالت با ۴، ۹ و ۱۶ تصویر درحال پخش، بیان شده است که طبق آن میزان راندمان دقت موارد کشف شده درطول دیده بانی مانیتورها به ترتیب ۸۳ %، ۸۴ % و ۶۴ % بوده است.
فاکتورهای موثر در تعداد تصاویر هنگام دیده بانی برای یک اپراتور:
- نوع فعالیتی که باید تحت نظر باشد مانند مرکز یک شهرک شلوغ یا یک پارکینگ ماشین چند طبقه
- نوع فعالیت اهداف درون تصویر مانند تخریب به منظور ساخت وساز یا آشغال ریزی، ترافیک
- حوادث مکرر
- طول مدت زمان صرف شده برای آنچه مشاهده می شود
- دیگر وظایف درحال انجام در اتاق کنترل
- توانایی اپراتور
زمان دیده بانی:
اگرچه تحقیقات انجام شده مدرک قطعی مبنی بر طول مدت زمانی که یک اپراتور می تواند دیده بانی موثر داشته باشد را ارائه نکرده اند لیکن اپراتورهای دیده بان دوربین های مداربسته مرکز شهر بر این باورند که بیشترین زمان، بین ۳۰ دقیقه تا ۲ ساعت است. قوانین مدیریت بهداشت و ایمنی (HSE) دستورالعمل استفاده از صفحه نمایش را بیان کرده است. اگرچه این قوانین استفاده اصلی از صفحه نمایش ها را به عنوان تماشای تلویزیون و فیلم مستثنی کرده است لیکن توصیه های HSE به کلیه نیازهای بصری که در آنها از صفحه نمایش ها استفاده می شود مربوط می گردد. این قوانین درجهت پیشگیری از خستگی ناشی از این گونه وسایل است:
استراحت های کوتاه و دوره ای، رضایت بخش تر از استراحت های بلند مدت اما اتفاقی (درصورت به دست آمدن فرصت) است. به عنوان مثال ۱۰ – ۵ دقیقه استراحت بعد از ۶۰ – ۵۰ دقیقه نظارت مداوم و یا (توام با) کار با صفحه کلید بهتر از ۱۵ دقیق استرحت در هر ۲ ساعت است.
روز کاری اپراتورها باید برنامه ریزیی و سازماندهی شود تا اپراتورها بتوانند اجباراً در فواصل معین زمانی به دور از صفحه نمایش ها استراحت کنند. اما این زمان های استراحت باید به نحوی برنامه ریزی شوند که مطابق با اوقاتی باشد که احتمال وقوع حوادث در آنها کمتر است. باید برای اپراتورها زمینه آموزش بهداشت و ایمنی درجهت کاهش ریسک های شرح داده شده که با کار بصری توام هستند فراهم شود. اپراتورها باید از تماشای تلویزیون در ساعات استراحت بر حذر شوند.
اطلاعات روی صفحه نمایش:
اطلاعات یک تصویر باید برای کمک به عملکرد موثر سیستم دوربین های مداربسته در دسترس اپراتور باشد. [ اطلاعات مربوط به ] تعداد یا محل دوربین هایی که یک عکس را شناسایی می کنند باید بر روی مانیتور ارائه شود. بدون این اطلاعات، گیج شدن و بروز خطاها، هر دو، در عملکرد و در تجزیه و تحلیل های بعدی می تواند اتفاق بیافتد. این اطلاعات باید بگونه ای بر روی مانیتور ارائه شود که باعث پوشاندن و مات شدن عکس مربوطه نگردد. در سیستم هایی که الگو و شیوه قرار گیری اطلاعات (ظاهر نوشتار، اندازه قلم، رنگ فضا، حاشیه های متن و…) روی صفحه نمایش یکبار برای همه نماهای دوربین ثابت گردیده است نیاز به طراحی دقیق دارد. باید از یک فرمت و قالب همسان و ثابت برای همیشه جهت ارائه اطلاعات روی صفحه نمایش استفاده شود.
کنترل پانل:
کنترل پانل اولین وسیله ایست که توسط اپراتور برای وارد کردن اطلاعات استفاده می شود. هنگامی که طرح و وظایف آن مشخص می شود نیازها و انتظارات اپراتور نیز باید در آن لحاظ شود. اپراتور باید تاجایی که ممکن است و سریعاً بتواند از طریق درک و انتقال مستقیم حسی استفاده از کنترل پانل، بهبود و افزایش سرعت عمل با کاهش زمان واکنش و با خطاهای کم را یاد بگیرد. کنترل پانل ها باید برای استفاده هر دو گروه راست و چپ دستها طراحی شوند. ملاحظات زیر در این خصوص اهمیت دارند:
نوع کنترل:
امکان حرکت دادن ملایم پنجره دید به صورت افقی (در تصاویر بزرگ که به یکباره قابل دیدن نیستند)، نوسان کردن کجی و بزرگ نمایی (PTZ) با استفاده از دسته فرمان، موس (ترک بال)، صفحه لمسی و دکمه ها قابل کنترل و اجرا است. نحوه قرارگیری دکمه ها روی پانل به ویژه آنهایی که برای شروع و نگه داشتن عمل ضبط کردن دوربین یا تغییر حالت آن روی وضعیت اولیه استفاده می شوند باید به نحوی طراحی شوند که از خطاهای تصادفی جلوگیری کند و دکمه هایی که بیشترین استفاده را دارند مانند دکمه انتخاب کننده و بزرگ نمایی دوربین ها باید در مکان بهینه دسترسی جایگیری شوند تا از بروز خطاها جلوگیری کند به ویژه هنگامی که اپراتور ممکن است تحت فشار و سختی در حال کار باشد. اگر دکمه ها خیلی کوچک باشد ممکن است اپراتور نتواند برچسب ها را ببیند یا تصادفاً بیش از یک دکمه را در یک زمان فشار دهد. حمایت کننده های (تکیه گاه) دست و بازو در مواقع ضروری باید تهیه شود.
همسانی طراحی:
اگر بیش از یک کنترل پانل استفاده می شود باید طرحی انتخاب شود تا وقوع خطاهای محتمل، هنگامی که اپراتور از یک کنترل پانل به دیگری تغییر وضعیت می دهد کاهش یابد. کلیه کنترل پانل ها باید جهت پیشگیری از انعکاس نور و درخشندگی دارای پوشش ضد بازتاب باشند.
وضعیت قرارگیری:
با توجه به اینکه کنترل پانل ها در همه جا برای کنترل تصاویر درطول مدت دیده بانی استفاده می شوند باید به آسانی در دسترس اپراتور قرار گیرند تا از کشیدگی و خم شدن او برای دستیابی به کنترل پانل جلوگیری شود. این امر میزان کارایی اپراتور را در خلال دیده بانی دقیق تر و عاری از خطا و تنظیم تصاویر بهبود می بخشد. اگر کنترل پانل در مکان مناسب و راحتی نصب نشده باشد، ممکن است اپراتور نیز در بهترین وضعیت برای مراقبت و نظارت تصاویر قرار نگیرد و لحظه های حیاتی و مهم را هنگام کنترل آنها از دست بدهد. ازسویی کنترل پانل نباید در ایستگاه کاری ثابت (فیکس) شود زیراکه مانع از تطبیق آن با نیازهای اپراتور در مواقع لزوم می گردد.
شرایط سلامت مرتبط با طراحی ضعیف اتاق کنترل:
درصورتی که اتاق کنترل بدون توجه به اصول ارگونومی طراحی شود، سلامت و ایمنی اپراتورها را درمعرض خطر قرار خواهد داد به علاوه اینکه تأثیر نامطلوب بر کارایی وی خواهد گذارد. دامنه تأثیرات روانی و فیزیولوژیکی طراحی ضعیف اتاق کنترل بر سلامت اپراتور، در زیر شرح داده شده است.
وضعیت بدنی:
ماهیچه ها، رباط ها و مفصل با یکدیگر در جهت بهبود و حفظ وضعیت بدن و تحرک، کار می کنند. وضعیت بدنی ناصحیح و تحرک ناکافی می تواند منجر به اختلالات اسکلتی عضلانی گردد. اگر اپراتور به دلیل ضعف در طراحی ایستگاه کاری، تجهیزات و یا صندلی، یک وضعیت بدنی ناصحیح یا چرخش بدن درحین کار را دائماً داشته و آن را در خود حفظ نماید، منجر به دامنه ای از مشکلات فیزیولوژیکی توام با آسیب های قسمت فوقانی تنه (سر، گردن، دستها، بازوها و مچ ها) می گردد. به طور خلاصه، ممکن است اپراتور خستگی موقت، درد یا ناراحتی در اندام های تحتانی و احساس سوزش در انگشتان را تجربه کند و در شرایط حاد می تواند منجر به ناتوانی های جدی تر آشکار مانند آسیب های ناشی از کار اندام های فوقانی (WRULDs) شود.
بصری:
بسیاری از وظایف اپراتورهای دوربین های مداربسته نیازمند قوه باصره و دیدن هستند بنابر این مهم است که از طراحی اتاق کنترل جهت بهبود کارایی دیداری اطمینان حاصل شود. عوامل موثر در کارایی و راحتی دیداری شامل: روشنایی (مصنوعی و طبیعی)، کیفیت و نحوه قرار گیری صفحه نمایش ها و خواص سطوح درون اتاق کنترل است. خستگی چشمی، چشم های قرمز یا دردناک و سردرد می تواند نتیجه قرارگرفتن در معرض نور ضعیف در طول شیفت کاری بوده که منجر به افت کارایی دیداری به همراه احساس ناراحتی در اپراتور خواهد شد.
استرس های شغلی:
اگر محیط اتاق کنترل، وسایل مورد استفاده و وظایف، طراحی ارگونومیک نشده باشند می توانند در اپراتور ایجاد حس عصبانیت، ناکامی، اضطراب، افسردگی و خستگی نمایند. این اثرات فیزیولوژیکی همچنین برای سلامت زیان آور بوده و ممکن است با مشکلات معدوی – روده ای و قلبی عروقی همراه گردند. از سوی دیگر استرس شغلی می تواند باعث از دست دادن انگیزه و تعهد، کشمکش بین همکاران و افت کارایی شود.
مساعدت حرفه ای و آموزش:
اطمینان یافتن از اینکه طراحی اتاق کنترل توسط افراد دوره دیده و با مهارت صورت گرفته است و نیز ایجاد دوره های آموزشی کافی با موضوع ایمنی و سلامت برای اپراتور می تواند به پیشگیری از بروز این گونه ریسک ها که تأثیر معکوس بر سلامت و ایمنی، کارایی و راحتی دارند کمک کند.
با توجه به پراکندگی دوربین های مداربسته در مراکزی بزرگ و پر تردد مانند مترو، خیابان ها، پاساژ ها، ادارات و سازمان های بزرگ و بیمارستان ها و … و نیاز مداوم به تصاویر و کنترل دوربینها اتاقی برای این منظور تهیه میشود. اتاق مانیتورینگ دوربین مداربسته اتاقی است که تصاویر کلیه دوربین های مداربسته در این اتاق کنترل و هدایت میشوند که ما میتوانیم کنترل دوربین ها اعم از زوم ،چرخاندن و… را به دست بگیریم. بطور کلی این اتاق شامل چندین مانتور بزرگ و کوچک، تجهیز شده به سیستم برق اضطراری، تهویه و … می باشد. با توجه به اینکه ساعات طولانی را اپراتور باید در این اتاق سپری کند، بنا بر این باید از لحاظ رفاهی و راحتی و آسایش به نحوی باشد که از کیفیت کار او کاسته نشود.صندلی راحت، دما و تهویه مناسب اتاق فضایی برای خواب و استراحت و… باید درطراحی اولیه در نظر گرفته شود.
امکانات اتاق مانیتورینگ:
جمع آوری تصاویر از نقاط مختلف در یک محل
کنترل یک دوربین از چند نقطه
تعیین دسترسی هر یک از افراد به تصاویر
نظارت بر تصاویر کلیه دوربین ها
دسترسی به تصاویر ضبط شده ،کنترل دوربین ،تنظیمات و …
گروه ما اجرای اتاق های مانیتورینگ را نیز به صورت EPC انجام داده و با این کار از میزان نگرانی های کارفرما از نظر اجرای تخصصی وصحیح به ویژه در بحث حساس امنیتی اطلاعات می کاهد .
نظرات